Analiza dzieła sztuki powtarza się na każdej maturze: w zadaniu końcowym, którym jest wypracowanie na wybrany temat, za które można zgarnąć aż 20 punktów! Dlaczego umiejętność napisania poprawnej analizy jest tak ważna? Bo za jedno zadanie możesz dostać wręcz za darmo 33% na maturze z historii sztuki. Dziś pokaże Ci, że koszmar maturzystów, wcale nie jest taki straszny, a po tym wpisie łatwiej przyjdzie Ci pisanie wypracowań.
Etap I
Zanim przejdziesz do opisu formy, stylu czy jakiejkolwiek interpretacji zacznij od rzeczy najprostszej, czyli od opisu. Tutaj najważniejszym na początek jest podanie autora, tytułu, roku powstania i techniki (jeśli ją znasz).
Dalej opisujesz to co widzisz, czyli przedstawiasz, co jest tematem dzieła. Pamiętaj jednak, żeby na tym etapie nie używać jeszcze terminologii związanej z historią sztuki. Najlepiej przyjąć zasadę, że opisujesz, to co widzisz, osobie, która nigdy nie widziała tego dzieła, nawet jeżeli jest to najbardziej oczywisty przykład.
O czym jeszcze pamiętać? Zadaj sobie kilka pytań:
- Czy na obrazie są osoby (jeśli tak, to ile ich jest)?
- Jak są zaprezentowane? Czy coś robią?
- W jakim miejscu się znajdują?
To nakieruje Cię na ustalenie sceny, która jest na obrazie. Opis powinien być krótki i zwięzły.
Pamiętaj o podziale na plany i opisania, co znajduje się na każdym z nich (tylko kiedy mamy do czynienia z kompozycją kilku planową).
Etap II
Po świetnie napisanym opisie przechodzimy do analizy formalnej. Pamiętaj, że każde dzieło sztuki analizuje się w inny sposób. Zapoznaj się z kolejnym wpisem, aby dowiedzieć się więcej o analizie formalnej dzieła sztuki!
Teraz możesz zabłysnąć swoim językiem prawdziwego historyka sztuki! Na czym warto się skupić? Jak sama analiza formalna wskazuje, należy opisać wszystkie cechy formalne. Nie rób tego nigdy od myślników czy po przecinku. Należy używać pełnych zdań. Na maturze możesz skorzystać z brudnopisu, w którym wypiszesz cechy formalne dzieła - to pomoże Ci utrzymać porządek.
Na czym się skupić? Nie zawsze warto opisywać wszystkie cechy, to zajmie Ci zdecydowanie za dużo czasu. Zadbaj o to, żeby te cechy, które opisujesz, zahaczały o te, które pominąłeś. Krótko nawiąż do każdej z nich.
Kiedy już zaskoczysz wszystkich swoimi zdolnościami analizy formalnej, musisz odwikłać wszystkie symbole, postaci, otoczenie i podać źródła ikonograficzne. Nie zawsze jest to takie proste, ponieważ trzeba posiadać wiedzę z wielu dziedzin i spamiętać wiele znaczeń. Tyczy się to, na przykład rozpoznania świętych po ich atrybutach, które są związane z ich historią, imieniem lub tym jak zginęli.
Etap III
Ostatni etap analizy dzieła sztuki jest najprzyjemniejszy. Jest to zebranie wszystkich dotychczas zebranych informacji i zinterpretowanie ich. Kluczowym pytaniem jest, dlaczego artysta postąpił w taki, a nie inny sposób, żeby uzyskać efekt, który obserwujemy?
Pamiętaj, że nie jest to pytanie “co autor miał na myśli”. Całkowicie pozbądź się tego pytania ze swojej głowy. Dlaczego?
Analiza dzieła nie polega na zgadywaniu czy wchodzeniu do głowy artysty (choć wielu o tym marzy).
Jest to analiza tego, co widzimy i zastosowania tych informacji do naszej wiedzy. Dzięki analizie formalnej jesteś w stanie określić styl i przypisać go do danej epoki. Wiesz, dlaczego ten styl kształtował się w taki, a nie inny sposób. Znasz kontekst kulturowy, który stoi za epoką. Potrafisz zastosować fakty biograficzne artysty do jego dzieła. Dodatkowym plusem jest umiejscowienia dzieła właśnie w takim kontekście. Zawsze zwróć uwagę na tytuł dzieła, często bezpośrednio zdradza główne przesłanie i treść.
Na koniec czas na opisanie wrażeń, jakie wywołuje dzieło poprzez środki plastyczne czy samą treść.
|
Protip! Nie zaczynaj pisać wypracowań na początku swojej nauki. Najpierw zdobądź kontekst, naucz się kilku dzieł, biografii artystów i poznaj kilka epok. Pamiętaj, że dobra analiza dzieła przychodzi z czasem i ważna jest praktyka i ciągła nauka. |
Chcesz pisać jeszcze lepiej? Zapoznaj się z tymi książkami!
- “Jak czytać malarstwo. Rozwiązywanie zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych mistrzów” - Patrick de Rynck
Jest to znakomity podręcznik dla osób początkujących. Autor zwraca uwagę na pozornie nieważne detale, przez co prowadzi nas przez pozycję pełną ciekawostek. - “Jak czytać obrazy” - Liz Rideal
Autorka w poręcznej, wręcz kieszonkowej publikacji, wprowadza nas w malarstwo zachodnioeuropejskie. Książka zawiera informacje niezbędne do codziennego oglądania dzieł sztuki, ale i wyczula na większe ich zrozumienie.
Wydawnictwo Arkady oferuje nam całą serię “Jak czytać...”, która jest warta uwagi dla maturzystów, jak i osób, które kochają przebywać w muzeach i galeriach sztuki.