Witam Cię w nowej serii korki z hiszu, w której zarysuję Ci każdą epokę, przedstawię najważniejsze zabytki i jak rozpoznawać sztukę danego okresu. Pamiętaj, że nie jest to kompleksowa wiedza, a raczej podsumowanie, które może przydać Ci się do powtórek. Jeśli przygotowujesz się do matury z historii sztuki, zajrzyj do wpisu o literaturze, która może Ci się przydać. Na maturze średnio pojawia się jedno lub dwa pytania o sztukę prehistorii. Możesz pomyśleć, że nie jest to dużo. Jednak nie ma tu zbyt wiele do zapamiętania, dzięki czemu gwarantujesz sobie pewne punkty!
Jeśli masz problemy z rozpoczęciem nauki do matury z historii sztuki, w artykule "Jak uczyć się do matury z historii sztuki?" możesz znaleźć kilka przydatnych trików!
Sztuka prehistoryczna jest ściśle powiązana ze światem zwierząt, roślinnością, polowaniem i zbieractwem. Pierwsi ludzie prowadzili koczowniczy tryb życia, co nie sprzyjało rozwojowi sztuki. Pojawiały się drobne figurki, które nie zajmowały dużo miejsca. Dopiero wraz z ociepleniem się klimatu rozwija się rzemiosło, garncarstwo i tkactwo.
- Paleolit (ok. 2 mln lat - ok. 11000 p.n.e.) - koczowniczy tryb życia, gospodarka zbieracko-łowiecka
- Narzędzia z kamienia i kości
- Drobna rzeźba
- Malarstwo jaskiniowe
- Mezolit i neolit (ok. 10000 - ok. 3400/2000 p.n.e.) - osiadły tryb życia, gospodarka rolna i hodowlana
- Rozwój rzemiosła, tkactwa, garncarstwa i budownictwa
- Pierwsze narzędzia z brązu i żelaza
- Epoka brązu (ok. 3400 - ok. 1200/750 p.n.e.)
- Drobna rzeźba, ozdoby, ceramika
- Początki architektury
Podłożem do malowania była wapienne ściana w jaskini. Dzięki warunkom tam panującym zdecydowana większość dzieł jest świetnie zachowana. Najpierw w skale ryto rysunek, a następnie nakładano pigment wymieszany z wodą lub tłuszczem zwierzęcym. Pigmentami najczęściej był węgiel, kreda i ochra. Przez wystawianie jej na słońce uzyskiwano różne kolory. Malowidła posługują się plamą barwną, początkowo jest bardzo płaska, ale z czasem zaczęto wykorzystywać walor. Kształty obrysowywano linią o zmiennej grubości. Do malowania wykorzystywano patyczki i palce.
Początkowo obrazy były proste i symboliczne, z czasem zaczęły być coraz bardziej realistyczne.
Rzeźba prehistoryczna była rzeźbą kultową i miała znaczenie religijne i symboliczne. Była ona niewielkich rozmiarów, wykonywana z kamienia lub kości. Dominowały przedstawienia ludzi, zwierząt i idoli, czyli kamienne figurki bogów o bardzo uproszczonych kształtach.
Szczególnie ważnym przedstawieniem jest Wenus – bogini matka.
Najsławniejsza jest Wenus z Willendorfu. Ma ona niewielkie wymiary, obłe kształty piersi, bioder i brzucha, które miały podkreślić kult płodności. Pierwotnie była polichromowana ochrą.
Architektura prehistoryczna, to początki budowli monumentalnych. Domy były głównie szałasami czy lepiankami z gliny.
- MEGALITY – budowle z wielkich brył kamiennych nie wiązanych zaprawą lub pojedyncze obeliski.
- MENHIRY – potężne pionowe słupy kamienne, surowe lub z grubsza obrobione, występujące pojedynczo lub w grupach.
- DOLMENY – konstrukcje z pionowych brył kamiennych przykrytych głazem, najczęściej służyły jako grobowiec.
- KROMLECHY – budowle w formie kręgów utworzone z menhirów, często łączone górą poziomymi belkami kamiennymi; o charakterze kultowym bądź astronomicznym.
Najważniejszym i najpopularniejszym przykładem architektury monumentalnej jest sanktuarium Stonehenge w Anglii.
Budowla o formie dużego kromlechu powstała w okresie neolitu i brązu. Najprawdopodobniej służył on do obserwacji astronomicznych i był związany z kultem solarnym i lunarnym. Samo centrum kręgu mogło być miejscem składania ofiar bóstwom.
Jeśli chciałbyś uczestniczyć w regularnych zajęciach z Historii Sztuki, oferujemy taki kurs w ramach Wolnych Pracowni! Zajęcia te są darmowe dla naszych kursantów.