Nie ważne czy jesteś osobą, która interesuje się sztuką, przygotowujesz się do matury z historii sztuki lub jesteś laikiem w świecie obrazów — na pewno kojarzysz obraz Gwieździsta noc Vincenta van Gogha czy Impresja-wschód słońca Claude’a Moneta. Są to jedne z wielu obrazów impresjonistycznych, które zakorzeniły się w naszej popkulturze. Reprodukcje tych oraz innych dzieł tego nurtu widnieją na torbach, koszulkach, kubkach, a nawet bokserkach. I nic dziwnego, bo są niezwykle przyjemne dla oka, jest neutralna w swojej tematyce, dzięki czemu dopasuje się do każdego otoczenia.
Jak malowali impresjoniści?
Dzieła twórców impresjonistycznych stoją w wyraźnej opozycji do prac realistycznych. Oczywiście poza różniącym się na pierwszy rzut oka ruchem pędzla nie poruszają tematyki religijnej, historycznej, biblijnej. Skupiają się na pejzażach, widokach, uchwyceniu chwili, światła i nastroju, jaki panował w danej chwili za pomocą żywych i jasnych barw.
Wszystko to zmieniło się za sprawą trzech rzeczy: tanich i syntetycznych farb w tubkach i fotografii. Wszystkie te rzeczy przyszły wraz z rozwojem technologicznym. Dzięki zestawom malarskim artyści zaczęli znaczenie częściej wychodzić w plener. Wcześniej artyści również malowali w plenerze. Jednak raczej miało to formę szybkich szkiców, żeby później przenieść je na duże formaty w pracowni. Impresjoniści zaczęli od początku do końca tworzyć obrazy “pod chmurką”. Przez wynalezienie farb w tubkach malarze nie musieli już produkować farb samodzielnie. Był to bardzo żmudny i czasochłonny proces, który polegał na utarciu pigmentu ze spoiwem w odpowiednich proporcjach. Do tego przez barwniki syntetyczne kolor niebieski nie był już tak drogi. Pierwotnie używano sproszkowanego kamienia o nazwie lapis lazuli, który był trudno dostępny.
A jak fotografia wpłynęła na impresjonizm? Fotografia w końcu była w stanie uchwycić ruch, co było również celem impresjonistów. Również wraz z rozwojem optyki artyści starali się uchwycić światło i nastrój, który mu towarzyszył.
Możemy pomóc Tobie w rozpoczęciu swojej impresjonistycznej przygody! Dołącz do nas w roku szkolnym lub w wakacje!
O co chodziło impresjonistom?
Obrazy często mogą wyglądać na “niedokończone”, jakby brakowało im kilku warstw lub artysta malował w pośpiechu. Faktycznie malarze tworzyli dzieła szybko. Kiedy wychodzimy w plener, pogoda może zmienić się w każdej minucie, a najważniejsze było uchwycenie danego kąta światła i zjawisk atmosferycznych. Natura nie czekała, więc artyści musieli malować szybko. Było to odrzucenie akademickiego podejścia do sztuki, które zakładało, że należy namalować obraz ze starannością, a wcześniej przygotować dokładny szkic. To tradycyjne podejście stawiało na patos, tematy biblijne, historyczne czy mitologiczne, bardzo często w odtwórczy sposób wzorując się na mistrzach z poprzednich epok. Impresjoniści odrzucili te idee, poprawność formy i odeszli od barw w odcieniach skostniałych sosów stawiając na żywe kolory.
Prace impresjonistyczne nie miały mieć formy odtwórczej, naśladującej przyrodę i rzeczywistość. Artyści nakładali pewnego rodzaju filtr doznań na kadr, który malowali. Pobudzało to zmysły i wyobraźnie odbiorcy dzieła.
Było to wywrócenie sztuki do góry nogami, ponieważ nigdy wcześniej czegoś takiego nie było. Od tego czasu, w sztuce coraz mniejsze znaczenie ma treść obrazu. Następne nurty, które pojawiają się w historii, również odchodzą od tradycyjnego i realistycznego podejścia do sztuki, a zaczynają eksperymentować z formą, ekspresją i wyrazem artystycznym. Pojawiają się nowe założenia o tym, jaka sztuka powinna być, co powinna przekazywać i w jaki sposób. Pojawia się również idea, która zwraca uwagę na to, w jaki sposób powstało dzieło. Z tego przekonania wyszła sztuka współczesna, która traktuje proces malowania jako najciekawszy element dzieła i zrywa z tradycyjną metodą twórczości.
Jeśli chcesz zainspirować się miejscami w Polsce, przeczytaj nasz artykuł "Miejsca w Polsce, które warto namalować zimą".
Jak impresjoniści zmienili dzieje sztuki? Wykroczyli poza sztywne ramy, które określały, w jaki sposób mają tworzyć sztukę. Zrobili pierwszy krok, buntując się ściśle określonym zasadom, tematom czy palecie barw. Dzięki postępowi przemysłowemu zyskali nowe narzędzia i możliwości, które wykorzystali, zmieniając dalsze dzieje sztuki.